Αν πρέπει να κρατήσουμε ένα μάθημα από την περιπέτεια του 2013, είναι πως αυτό το κράτος είναι ικανό και για τα χειρότερα. Πως στα δύσκολα, μπορεί να κάνει τα πράγματα δυσκολότερα, πως δεν έχει τα αντανακλαστικά να αντιδράσει έγκαιρα ή την αποφασιστικότητα και την τόλμη που χρειάζεται να πάρει δύσκολες πολιτικά αποφάσεις. Πως το μοναδικό μας στήριγμα είμαστε εμείς, οι δικές μας δυνάμεις, οι δικό μας άνθρωποι και το δικό μας δίκτυο ασφαλείας. Πως το τελευταίο μας καταφύγιο είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση που δεν είναι τέλεια και που δεν πρέπει να τη χρησιμοποιούμε κατά το δοκούν ή αλα καρτ.

Ο Μάρτης του 2013 ήταν δίχως άλλο ένας από τους δυσκολότερους μήνες για την Κυπριακή Δημοκρατία. Το σοκ από την παραλίγο κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και το «κούρεμα» των καταθέσεων, θα μείνει για πάντα χαραγμένο στη μνήμη της γενιάς που το έζησε. Από το «αυτά δεν γίνονται σε ευρωπαϊκή χώρα», έγιναν και έπρεπε να ζήσουμε με τις συνέπειές τους. Θα ανέμενε κανείς πως όλοι θα είχαμε γίνει σοφότεροι από την εμπειρία αυτή. Πως θα είχαμε κατανοήσει το πόσο σημαντικός είναι ο τραπεζικός τομέας να αφήνεται να λειτουργεί με τον πολιτικό κόσμο να έχει λόγο στο πώς αυτός κάνει τα «κουμάντα» του. Θα περίμενε κανείς πως θέματα όπως οι τιμολογήσεις και οι χρεώσεις, οι εκποιήσεις και ο νέος δανεισμός, θα ήταν ταμπού για τους πολιτικούς. Πως το κράτος θα προσάρμοζε την κοινωνική του πολιτική ανάλογα ώστε να διατηρεί την κοινωνική συνοχή και όχι να απαιτεί από τις τράπεζες και τους επόπτες να προσαρμοστούν στα δικά του ελλείμματα. Πως δεν είναι οι τράπεζες που θα σου κάνουν την κοινωνική πολιτική ή θα σου λύσουν το πρόβλημα που αντιμετωπίζεις με τον χρόνο απονομής δικαιοσύνης. Αυτά είναι δουλειές του κράτους.

Πρόκειται όμως για ένα κράτος που δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Τουλάχιστον όχι στον βαθμό που θα θέλαμε και όχι στον χρόνο που θα έπρεπε. Όσο δεν προχωράμε με μια πραγματική μεταρρύθμιση στη δημόσια υπηρεσία και σε εκσυγχρονισμό, δεν πρόκειται ποτέ να έχουμε τις υπηρεσίες για τις οποίες ήδη πληρώνουμε. Είναι για αυτό που χρειάζεται να επανεξετάσουμε τον ρόλο του, ιδιαιτέρα τώρα που όλοι ζούμε την επόμενη κρίση με την πανδημία και που είναι σαφές πως το χρειαζόμαστε ισχυρό και αποτελεσματικό όσο ποτέ. Πέρα από το κράτος, θα πρέπει να δούμε τη σχέση μας με την ΕΕ αλλά και την όλη λειτουργία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, καθώς δεν είναι μόνο το κράτος που έχει αδυναμίες αλλά και οι Βρυξέλλες. Σε ό,τι αφορά τον ρόλο μας, πέρα από το Κυπριακό που καθιστά προβληματική την ατζέντα μας, το σκάνδαλο με τα διαβατήρια στοίχισε στην αξιοπιστία μας. Θα έπρεπε από το 2013 να είχαμε καταλάβει πού οδηγεί η κατάχρηση της ευρωπαϊκής μας ιδιότητας όταν οι δανειστές συνειδητοποίησαν πως οι καταθέσεις που τους ζητούσαμε να διασώσουν ήταν υπηκόων εκτός ΕΕ και αμφιβόλου «ποιότητας». Τώρα, όσον αφορά το ίδιο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, θα έπρεπε να είχαμε κατανοήσει τις αδυναμίες και τις ελλείψεις του από τη χρηματοοικονομική κρίση του 2010-2013. Δεν θα έπρεπε να ξαφνιαστούμε τώρα στην πανδημία με το γεγονός πως μας εξασφάλισε φθηνά εμβόλια αλλά όχι αρκετά γρήγορα όσο οι ΗΠΑ, το ΗΒ και το Ισραήλ. Το ίδιο ζήσαμε και τότε όταν ναι μεν διέσωσε τα χρεωκοπημένα μέλη της ευρωζώνης με φθηνά δάνεια αλλά με αρκετή καθυστέρηση σε σχέση από ό,τι η Ουάσινγκτον τις αμερικανικές πολιτείες. Την ίδια καθυστέρηση θα ζήσουμε και με τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης. Είναι για αυτό που η Κύπρος θα πρέπει σταθερά να είναι στο μπλοκ των κρατών για περισσότερη ομοσπονδοποίηση εντός της ενωμένης Ευρώπης.

Ωστόσο, αν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές, ούτε το κράτος μας θα αλλάξει από τη μια μέρα στην άλλη, ούτε και η ΕΕ. Στα επόμενα χρόνια θα πρέπει να κτίσουμε τις δικές μας άμυνες και πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε τις δικές μας ευθύνες. Είναι σε αυτό το πλαίσιο που φτιάξαμε το podcast «Κουμάντο στην Τσέπη σου» για τα προσωπικά μας χρηματοοικονομικά με την Κλεοπάτρα Κιττή. Σε αυτό, το δωδέκατο επεισόδιο, σας μιλάμε για τις αλλαγές που αναπόφευκτα έρχονται στην καριέρα μας και την ανάγκη να μπορούμε να αναπτύξουμε νέες δεξιότητες που θα μας κρατούν αναγκαίους στην αγορά εργασίας. Ακούστε το επεισόδιο από την ιστοσελίδα του Πολίτη, που στηρίζει την προσπάθεια αυτή, και όπου αλλού ακούτε podcast.

Πηγή: https://politis.com.cy/politis-news/oikonomia/mathimata-apo-ton-marti-toy-2013/