Οι εκτιμήσεις για τις επόμενες δεκαετίες πραγματικά σοκάρουν. Σύμφωνα με την εταιρεία Stats Visual Archives (2019), ο πληθυσμός της χώρας μας αναμένεται να συρρικνωθεί το 2050 στα 9 εκατ. και το 2100 στα 6,6 εκατ.
Το 2100 φαίνεται αρκετά μακριά για μας. Δεν ισχύει το ίδιο όμως για τις μελλοντικές γενεές και σίγουρα για το έθνος μας. Ίσως η πιο σημαντική πρόκληση από αυτές που αντιμετωπίζει η χώρα μας είναι το δημογραφικό.
Ας συγκρίνουμε τον πληθυσμό της χώρας μας σε σχέση με αυτόν της Τουρκίας.
Το 1950 η Ελλάδα είχε πληθυσμό 7,7 εκατ. και η Τουρκία 21 εκατ., δηλαδή μία σχέση περίπου 1 προς 3. Σήμερα, ο πληθυσμός της χώρας μας είναι λιγότερο από 11 εκατ. έναντι 82 εκατ. της γειτονική χώρας, που σημαίνει ότι η σχέση διαμορφώνεται στο 1 προς 7,4. Το 2050 ο πληθυσμός της χώρας μας αναμένεται να συρρικνωθεί στα 9 εκατ., ενώ ο αντίστοιχος της Τουρκίας θα αυξηθεί, στα 96 εκατ. Το 2100 ο πληθυσμός της Ελλάδας αναμένεται να συρρικνωθεί στα 6,6 εκατ. ενώ της Τουρκίας στα 87 εκατ. διαμορφώνοντας μία σχέση στο 1 προς 13.
Οι επιπτώσεις του δημογραφικού είναι άμεσες στην εθνική μας υπόσταση και κυριαρχία, στη δημιουργία πλούτου, στην ευημερία των μελλοντικών αλλά και των σημερινών συνταξιούχων και σίγουρα στην ανάπτυξη και στην πρόοδο της χώρας μας.
Παρά το γεγονός ότι το πρόβλημα της υπογεννητικότητας αφορά όλες τις δυτικές κοινωνίες, στη χώρα μας είναι πολύ πιο έντονο.
Το πρόβλημα της υπογεννητικότητας μεγεθύνεται, μεταξύ άλλων, από την πολύχρονη οικονομική στασιμότητα της χώρας μας, τα άλυτα μακροχρόνια διαρθρωτικά προβλήματα, τον λαϊκισμό και την έλλειψη χρηματοοικονομικής παιδείας, τη χρηματοπιστωτική κρίση και τη μετέπειτα πτώχευση, την έλλειψη αξιοκρατίας και ευκαιριών για τους νέους, το χαμηλό ποσοστό στην έρευνα και ανάπτυξη, καθώς και τους χαμηλούς μισθούς. Στα προαναφερθέντα πρέπει να προσθέσουμε ένα κύμα εξόδου των νέων από την Ελλάδα που είναι πλέον πολύ δύσκολο να αναστραφεί.
Επιπλέον, σε αντίθεση με τις περιόδους του 19ου και 20ου αιώνα, οπότε και τα παιδιά (ιδιαίτερα τα αγόρια) ήταν για κάθε οικογένεια πηγή πλούτου και δύναμης (assets), αφού χρησιμοποιούνταν στις αγροτικές ή σε άλλες εργασίες που απαιτούσαν χειρωνακτική δύναμη, τα τελευταία 40 με 50 χρόνια στις δυτικές κοινωνίες τα παιδιά αποτελούν υποχρεώσεις (liabilities).
Η πανδημία ενέτεινε τα προβλήματα και το μέλλον των νέων γενιών, ιδιαίτερα στη χώρα μας, φαντάζει ακόμα πιο δύσκολο, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός της Ελλάδας να συρρικνώνεται συνεχώς.
Το πρόβλημα της υπογεννητικότητας απαιτεί άμεση μεταβίβαση πόρων στις νέες γενιές, με παράλληλα ισχυρά κίνητρα για τις νέες οικογένειες.
*Ο Νικόλαος Δ. Φίλιππας είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Πρόεδρος και Ιδρυτής του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού.
*Άρθρο που δημοσιεύθηκε στο moneyreview.gr στις 02/12/2021.
Πηγή: https://www.gfli.gr/dimografiko-i-skliri-pragmatikotita/